HAMİLELİKTE DOĞRU BESLENME
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler bu mutlu haberi aldıklarında heyecanla bebek için hazırlıklara başlar. Ebeveyn adaylarının ilk endişe ettikleri konu anne ve bebeğin dokuz aylık bu yolculuğu sağlıklı ve huzurlu bir şekilde tamamlamasıdır. Gebelik boyunca hem anne hem de bebeğin sağlığına etki eden pek çok etmen vardır. Bu etmenlerden en önemlilerinden biri; annenin gebelik süresindeki beslenme şeklidir.
Doğru beslenme, bebeğin anne karnında zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı büyüme-gelişmesini, annenin sağlıklı bir gebelik ve emziklilik dönemi yaşamasını büyük ölçüde destekler.
ALINAN KİLOLARIN AZI KARAR ÇOĞU ZARAR !
Gebe kadının vücudundaki değişikliklere uyum sağlaması için ağırlık kazanımı önemlidir. Bebeğin ağırlığı, artan kan hacmi, büyüyten göğüsler, plasenta ve amniyotik sıvı annenin ağırlık artışına katkıda bulunmaktadır. Sağlıklı yetişkin kadınlar için gebelik süresince normal ağırlık kazanımı 10-14 kg aralığındadır. Gebelik başlangıcında kilolu olan bireylerin 8-10 kg aralığında, adölesan ve gebelik başlangıcında zayıf olan gebelerin 14-16 kg ağırlık kazanmaları normaldir. Gebelik süresince yeterli ve dengeli beslenemeyen anne adayları önerilenden az veya fazla kilo kazanırlar. Bu durum anne ve bebek için olumsuzluk yaratabilir.
Yeterli kilo kazanamayan gebeler;
– Erken doğum,
– Bebekte gelişim problemleri,
– Düşük doğum ağırlıklı bebek(2500 kg’ın altı),
– Gebenin besin depolarının azalması,
– Adölesan gebenin büyümesinin duraklaması gibi problemlerle karşılaşma olasılıklarının artmasına sebep olurlar.
Bebeğe değil kendine kilo alan gebeler;
– Zor, erken, ölü doğum, sezeryan riski,
– Yüksek kan basıncı,
– Kalp damar hastalıkları,
– Gestasyonel diyabet(gebelikte görülen şeker hastalığı),
– Bozulmuş glikoz toleransı(IGT) gibi problemlerle karşılaşabilirler.
GEBELİKLE BİRLİKTE İHTİYAÇLARINIZ ARTAR
Enerji:
Gebelik dönemindeki her kadın “Artık çift canlısın bol yemen gerekir” cümlesi ile karşı karşıya kalır. Peki gerçekten annenin ve bebeğin sağlıklı bir gebelik süreci yaşaması için bu kadar fazla enerjiye ihtiyacı var mıdır?
Evet, bebeğinizin zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı büyüme-gelişmesi, sizlerin sağlıklı bir gebelik süreci geçirmesi ve emziklilik dönemine vücudunuzun hazırlaması için enerji gereksiniminiz artar. Fakat bu artış toplumumuzun algıladığı gibi ölçüsüz ve bilinçsiz yemek değildir. Gebeliğe başlangıç ağırlığınız normal aralıkta ise; ilk 3 aylık dönemde günlük 150 kalorilik, son 6 ayda ise günlük 300 kalorilik enerji artışı yeterlidir. Eğer gebeliğe başlangıç ağırlığınız normalin üzerinde ise ilk 3 ay fazladan enerjiye ihtiyacınız yoktur. Hatta ağırlığınız gebelik için risk yaratacak kadar fazla ise ilk 3 içerisinde diyetisyeninizin hazırlamış olduğu beslenme programı ile kilo kaybetmeniz mümkündür. Gebeliğin 4. Ayından sonra günde 150 kalorilik enerji artışı yeterlidir. Gebelik öncesi ağırlığınız normalin altında ise veya 21 yaşının altındaysanız ; depolarınızın hem gebelik hem de emziklilik dönemi için desteğe ihtiyacı var demektir. Bu nedenle ilk 3 ay günlük 250 kalorilik enerji artışı, 4. Aydan sonra 300 kalorilik enerji artışına ihtiyacınız vardır.
Ne kadar enerjiye ihtiyacımız olduğu konusunda artık kafamızda bir şeyler oluşmaya başladı. Şimdi aklınızda, ’’Bahsettiğimiz enerji açığını kapatmak için canımızın çektiğini mi yoksa bebeğin ihtiyacı olanı mı tüketmemiz gerekli?’ Gebelik döneminde özellikle tüketilmesi gereken besinler var mıdır? gibi sorular dönmeye başladı.
Boş enerji kaynaklarından kaçının!
Tercih ettiğiniz besinin kalorisi değil besin değeri önemlidir. Çayınıza ilave ettiğiniz 3 adet küp şekerin enerjisi ile 1 porsiyon kuru meyvenin enerjisi birbirine yakındır. Fakat küp şekerin size tek getirisi depo edilecek olan yağ iken, kuru meyveden aldığınız demir sizin ve bebeğinizin demir depoları doldurmanıza yardımcı olur. Bu nedenle gebelik süresince, hamur işleri,şerbetli tatlılar, hazır meyve suları ve asitli içecekler, normalden daha yağlı ve tuzlu besinler yerine biyoyararlılığı yüksek olan besinleri tercih etmelisiniz.
Bebeğe ve size değer katan besinler;
Soframızın olmazsa olmazı; ekmek. Özellikle tam buğday ekmeği tercih etmeniz, B grubu vitaminine olan ihtiyacınızı karşılamanıza yardımcı olacaktır.
Kahvaltının besin deposu ; yumurta. Anne sütünden sonra insanın ihtiyacı olan tüm besin öğelerini bulunduran tek besindir. Ayrıca yumurta en kaliteli protein örüntüsüne sahip. Bu nedenle özellikle gebelik gibi vücudun besin ögelerini kullanarak yeni bir oluşum içerisinde bulunduğu dönemde mutlaka her sabah bir yumurta tüketmelisiniz.
Güçlü bir iskelet yapısı için süt ve süt ürünleri; Günlük 3 su bardağı (600 ml) süt grubu sizin ve bebeğinizin Kalsiyum ihtiyacını karşılar. Mide bulantılarının yoğun olduğu ilk 3 ay sütle aranız iyi olmayabilir. Süt yerine yoğurt,ayran,cacık,kefir gibi süt ürünlerini tercih edebilirsiniz.
Pirinç pilavı yerine bulgur; Pirinç pilavı, makarna, erişte gibi glisemik indeksi yüksek besinler yerine bulgur tercih etmeniz gebelik sürecinde gestasyonel diyabet ( gebelik şekeri) ile karşı karşıya kalma riskinizi azaltır. Bulgur pilavının bir artısı da B grubu vitaminleri ve protein oranının pirinç pilavına göre daha yüksek olmasıdır.
Daha zeki çocuklar için omega-3; Gebelik sürecinde tükettiğiniz omega-3 bebeğinizin beyin gelişimine büyük katkı sağlar. Bu nedenle beslenme programınızda mutlaka ceviz,koyu yeşil yapraklı sebzeler ve balık gibi omega kaynaklarını bulundurmalısınız.
Hem lezzetli hem değerli ; kuru meyveler. Özellikle demir deposu olan kuru üzüm,kuru kayısı, kuru erik, kuru incir gibi besinler hem tatlı ihtiyacınızı karşılar hem de bol miktarda B1, B2, B3, B6, A, C ve E vitamini, demir,potasyum ve magnezyum içeriği ile bebeğin gelişimine katkı sağlar.
Konstipasyonu (Kabızlık) önlemek için bol posa: Gebelik sürecinde pek çok kadının kabusu olan konstipasyon (kabızlık) probleminin çözümü aslında çok kolay. Lif oranı yüksek olan sebze, meyve, kurubaklagiller , esmer ekmek ve bulgur gibi gıdaların beslenmenizde yer alması barsak hareketlerinizin düzene girmesini sağlar. Ayrıca diyetinizde sebze ve meyvelerin yer alması vitamin ve mineral açısından da sizi destekler.
İlk 3 ay Folik asit; Eksikliği bebeğin spina bifida (ayrık omurga) gibi nöral tüp bozukluklarına sebep olabilir. Bu nedenle gebelik süresince mutlaka yeşil yapraklı sebzeler,ceviz,fındık gibi yağlı tohumlar ve kurubaklagilleri tüketmeye özen gösterin.
Hepinize sağlıklı ve keyifli bir gebelik diliyorum..